Home
Burggraaf betekenis
- Categorie: Burggraafschap
Burggraaf (Lat.: praefectus, vicecomes, burggravius, castellanus; Fr.: châtelain, vicomte; Eng.: viscount), in de middeleeuwen een hoge militaire functionaris, min of meer te vergelijken met een garnizoenscommandant van hoge rang die, zetelend op een burcht of vesting namens een (opper)leenheer militair- administratief werkzaam was in het gebied van een leenman.
De functie was belangrijk in het graafschap Vlaanderen, waar vanaf de regering van Boudewijn V (1035-1067) de burggraaf de vertegenwoordiger van de graaf in de verscheidene kasselrijen was. Hij dankt zijn naam aan het feit dat hij het bevel voerde over de grafelijke burcht, die het militaire, administratieve en gerechtelijke centrum was van de kasselrij. Oorspronkelijk was hij een ambtenaar, maar spoedig werd hij als houder van een ambtsleen een rechtstreekse vazal van de graaf. Doordat het ambt in het bezit van machtige families kwam, werd het gezag van de graaf over zijn burggraven sterk uitgehold. Tegelijkertijd werden echter ook het gezag en de bevoegdheden van de burggraven sterk aangetast door de oprichting van stedelijke schepenbanken en door de verlening van keuren en privileges aan de opkomende steden.
Om zijn gezag zowel tegenover de burggraven als tegenover de steden te redden, besloot graaf Filips van de Elzas (1169-1191) de burggraven te laten flankeren door een nieuw type agent, nl. de baljuw, die door de graaf werd benoemd, bezoldigd en ontslagen werd en dus een echte ambtenaar was in de moderne zin van het woord. Vanaf het begin van de 13de eeuw waren de baljuwen de werkelijke dragers van het grafelijke gezag, zowel in de steden als de kasselrijen en verloor de functie van burggraaf elke betekenis. Zij verdween meestal of werd herleid tot louter een eretitel.
In de Noordelijke Nederlanden bestonden vroeger de burggraafschappen Zeeland, Leiden, Montfoort, Utrecht, Nijmegen, Stavoren en Coevorden.
De burggraaf werd in de middeleeuwen ook wel kastelein genoemd. In Limburg heeft ‘de Burggraaf’ vanaf de middeleeuwen de betekenis van een gracht rondom een verstrekte plaats zoals in Venraij.
Immigranten te Leiden
- Categorie: Holland
In de 16e en 17e eeuw treffen we in Leiden vele immigranten aan. Een bijzondere stroom vormen de vluchtelingen uit Vlaanderen vanwege de reformatie en/of de rampzalige economische situatie daar.
Borchgrave en Altena
- Categorie: Brabant
Janne den Borchgreve (van Vijve)
- Categorie: Vlaanderen
Janne den Borchgreve (van Vijve) was burggraaf van Sint Eloois-Vijve in de 14e eeuw. Dit blijkt uit een denombrement uit de periode 1371-89.
[Dit is] De grootte Vanden leene Dat Jhan de borchgr(e)ve houdende es Van minen gheduchten he(er)e Van ghistele Van zinen hove van Vive. Dats te Wetene tborchgraefscip Van Vive en(de) Datter toe behoort. (ARA Familiearchief d'Ursel, reeks R157, documenten 14e eeuw).
Borggreve in regio Twente en het graafschap Bentheim
- Categorie: Overige Regio's
In Tilligte(nabij Ootmarsum) bestond reeds voor 1320 een hofstede Borchgrevinck. In 1320 is knaap Gerardus Borichgrevinc eigenaar van de hofstede. Zijn kinderen zijn Hadewig, Golda, Jutta, Jan, Willem en Gerard. De laatste was priester in 1369 en later “canonicus thesauri capitularis” in Oldenzaal waar hij in 1389 overleed. Zijn zegel (1359) toont een schuin verdeeld schild met een verhoogde hond.
Bisschop Johannes benoemt zijn klerk Gerardus Borchgrevinc tot vicaris van het altaar van S. Laurens in de kerk van het kapittel van Sint Pieter te Utrecht, daar de collatie wegens de langdurige vacature volgens de bepalingen van het Lateraansche concilie aan hem is vervallen. Met een akte van dezelfde dag, waarbij de bisschop het kapittel gelast de benoemde als zodanig te ontvangen. 1369.
Lees meer: Borggreve in regio Twente en het graafschap Bentheim